Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 40. stav 5. i člana 60. stav 1. t. a) i b) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 22. juna 2016. godine, d o n i o   j e

O D L U K U

          Utvrđuje se da Odluka o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period  januar ‒ mart 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 14/14) i Odluka o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period april ‒ juni 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 1/15), u vrijeme važenja, nisu bile u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske, Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 121/12 i 52/14) i Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 101/04, 42/05, 118/05 i 98/13).

O b r a z l o ž e nj e

          Dragoljub Borojević iz Kneževa dao je Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti Odluke o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period januar ‒ mart 2015. godine, broj 02-400-20/14 od 31. decembra 2014. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 14/14) i Odluke o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period april ‒ juni 2015. godine, broj 02-400-7/15 od 31. marta 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 1/15), koje je donio načelnik opštine Kneževo. Davalac inicijative, bez navođenja ustavnopravnih razloga osporavanja, traži da Sud utvrdi da li su osporeni akti u saglasnosti sa članom 38. st. 2. i 6. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 121/12).

         U odgovoru načelnika Opštine Kneževo je, u kontekstu ranije prakse Suda u sličnoj ustavnopravnoj stvari, konstatovana izvjesnost u pogledu načina odlučivanja i u konkretnom predmetu, te, s tim u vezi, navodi iz inicijative nisu ni komentarisani. Od Suda je, umjesto toga, traženo da dâ pojašnjenje odredaba člana 38. st. 2. i 3. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 121/12 i 52/14).

         Odlukom o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period januar ‒ mart 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 14/14) i Odlukom o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period april ‒ juni 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 1/15), koje je donio načelnik Opštine Kneževo s pozivom na član 38, odnosno član 41. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 121/12), član 43. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 101/04, 42/05, 118/05 i 98/13) i član 48. Statuta Opštine Kneževo („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 1/06) ‒ propisano je da se ovim aktima utvrđuje obim prihoda i rashoda i raspored sredstava za privremeno finansiranje Opštine Kneževo za period januar ‒ mart 2015. godine, odnosno za period april ‒ juni 2015. godine, te da se do donošenja budžeta Opštine Kneževo za 2015. godinu vrši privremeno finansiranje opštine u označenim periodima u visini jedne četvrtine budžeta usvojenog za 2013. godinu, odnosno, kako se navodi, za prethodnu godinu, u iznosu od 900. 275,00 KM (član 1).

       U vezi sa ocjenom osporenih odluka, koje su akti temporalnog karaktera budući da su  prestale da važe istekom perioda na koji su se odnosile, Sud  je imao u vidu tačku 2. Amandmana XLII kojom je dopunjen član 115. stav 1. Ustava Republike Srpske, prema kojoj Ustavni sud može ocjenjivati ustavnost zakona i ustavnost i zakonitost propisa i opštih akata koji su prestali da važe, ako od prestanka važenja do pokretanja postupka nije proteklo više od jedne godine. Imajući u vidu da su predmetne odluke osporene inicijativom od 29. juna 2015. godine, a prestale su da važe istekom mjeseca marta odnosno juna 2015. godine, Sud je ocijenio da su ispunjeni Ustavom utvrđeni uslovi za postupanje Suda u ovoj ustavnopravnoj stvari.

         Ocjenjujući osporene Odluku o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period januar‒mart 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 14/14) i Odluku o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period april ‒ juni 2015. godine („Službeni glasnik Opštine Kneževo“ broj 1/15) Sud je, prije svega, imao u vidu Zakon o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 121/12 i 52/14) kojim se uređuje budžetski sistem Republike Srpske, priprema, planiranje, način izrade, donošenje i izvršenje budžeta Republike Srpske, budžeta opština, gradova i fondova, zaduživanje i otplata duga, računovodstvo, izvještavanje i kontrola budžeta Republike, opština, gradova i fondova (član 1). Ovim zakonom je, u članu 38, propisano da se budžet donosi za period od jedne fiskalne godine i važi za godinu za koju je donesen (stav 1), da u slučaju da budžet ne bude usvojen prije početka naredne fiskalne godine, Narodna skupština, skupština opštine ili grada, odnosno nadležni organ fonda donose odluku o privremenom finansiranju, a najduže za period od 1. januara do 30. juna tekuće fiskalne godine (stav 2), da ukoliko odluka iz stava 2. ovog člana ne bude donesena do isteka tekuće fiskalne godine, 1. januara naredne fiskalne godine na snagu stupa privremeno finansiranje prvog kvartala tekuće godine, u visini jedne četvrtine budžeta usvojenog za prethodnu fiskalnu godinu (stav 3), te da ukoliko izvršni organ opštine ili grada, odnosno nadležni organ fonda, u skladu sa procedurom utvrđenom ovim zakonom, najkasnije do 31. marta tekuće godine ne pripremi i ne dostavi prijedlog budžeta na usvajanje skupštini opštine ili grada, odnosno ovlašćenom organu fonda, skupština opštine ili grada, odnosno ovlašćeni organ fonda može u skladu sa procedurom utvrđenom ovim zakonom samostalno da pripremi i usvoji budžet za tekuću fiskalnu godinu (stav 6). Sud je, isto tako, uzeo u obzir da je članom 41. ovog zakona, a na koji se donosilac poziva u uvodu Odluke o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period april ‒ juni  2015. godine, propisano da izuzetno od odredaba člana 40. (koji određuje način korišćenja budžetskih sredstava od strane budžetskih korisnika i fondova) ovog zakona, Zakonom ili odlukom kojima se uređuje izvršenje budžeta može biti predviđena mogućnost preraspodjele (realokacije) budžetskih sredstava u okviru budžetskog korisnika i između budžetskih korisnika (stav 1), dok se u slučajevima iz stava 1. ovog člana, Zakonom, odnosno odlukom o izvršenju budžeta obavezno utvrđuju precizna ograničenja u pogledu visine i namjene sredstava koja mogu biti realocirana (stav 2).

         Sud je, takođe, imao u vidu i Zakon o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 101/04, 42/05, 118/05 i 98/13), koji propisuje da je skupština opštine organ odlučivanja i kreiranja politike opštine koja, pored ostalog, donosi budžet i završni račun (član 30. alineja 3), zatim da načelnik opštine zastupa i predstavlja opštinu i da je nosilac izvršne vlasti u opštini (član 40. stav 1), te da načelnik opštine, pored ostalog, izrađuje nacrt i podnosi skupštini na usvajanje godišnji budžet (član 43. alineja 3).

         Navedenim odredbama člana 38. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske izričito je, dakle, predviđeno da je donošenje odluke o privremenom finansiranju, u slučaju da budžet opštine ne bude usvojen prije početka naredne fiskalne godine, u nadležnosti skupštine opštine, a ne drugih organa jedinice lokalne samouprave.

          Imajući u vidu navedeno, kao i činjenicu da zakonske odredbe koje su  poslužile kao pravni osnov za donošenje osporenih odluka ne sadrže ovlašćenje za osporeno normiranje Sud je ocijenio da osporene Odluka o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period   januar ‒ mart 2015. godine i Odluka o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period april ‒ juni 2015. godine, u vrijeme važenja, u cjelini nisu bile u saglasnosti sa zakonom, a samim tim ni sa Ustavom Republike Srpske, koji u članu 108. stav 2. utvrđuje da propisi i drugi opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom.

           Cijeneći da je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno i da prikupljeni podaci pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Sud je  na osnovu člana 40. stav 5. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske, u ovom predmetu donio odluku bez donošenja rješenja o pokretanju postupka. 

            Na osnovu izloženog odlučeno je kao u  izreci ove odluke.           

           Ovu odluku Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Duško Medić, Irena Mojović, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.