Banja Luka, 29. april 2024.
VIJEĆE ZA ZAŠTITU VITALNOG INTERESA
USTAVNOG SUDA REPUBLIKE SRPSKE
SAOPŠTENjE ZA JAVNOST
U Banjoj Luci je danas, 29. aprila 2024. godine, održana 150. sjednica Vijeća za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske (u daljnjem tekstu: Vijeće). Predmet odlučivanja Vijeća bilo je pitanje prihvatljivosti zahtjeva Kluba delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda Republike Srpske za utvrđivanje povrede vitalnog nacionalnog interesa konstitutivnog bošnjačkog naroda u Zakonu o Agenciji za visoko obrazovanje Republike Srpske, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na sjednici održanoj 14. marta 2024. godine.
Vijeće je, dakle, raspravljalo o prihvatljivosti navedenog zahtjeva, tj. da li postoje procesnopravni uslovi za meritorno odlučivanje o tome da li je osporavanim zakonom došlo do povrede vitalnog nacionalnog interesa konstitutivnog bošnjačkog naroda. Podnosilac je u svom zahtjevu istakao da osporeni zakon nije u saglasnosti sa Ustavom BiH i njenim zakonima, kao ni sa Ustavom Republike Srpske. Naime, podnosilac zahtjeva navodi da je predmetni zakon, u suštini, nova verzija ranije donesenog Zakona o obezbjeđenju kvaliteta u visokom obrazovanju Republike Srpske čije su pojedine odredbe utvrđene neustavnim Odlukom Ustavnog suda BiH, broj U-3/21 od 28. septembra 2023. godine. Budući da je osporeni zakon suprotan navedenoj odluci Ustavnog suda BiH, podnosilac zahtjeva smatra da Republika Srpska, kao entitet, ne može usvajati nove standarde osiguranja kavliteta u visokom obrazovanju i tako preuzimati nadležnost Bosne i Hercegovine. Rješavajući pitanje prihvatljivosti zahtjeva Vijeće je utvrdilo da ovakav zahtjev nije prihvatljiv s obzirom na to da se, kao i u više slučajeva do sada, obrazloženje Odluke o pokretanju postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa ne može smatrati obrazloženjem u smislu odredbe člana 48. stav 1. alineja 2. Poslovnika o radu Ustavnog suda Republike Srpske. Vijeće je, naime, ocijenilo da podnosilac zahtjeva nije konkretizovao na koji način je povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda, jer obrazloženje odluke ne sadrži razloge koji se mogu dovesti u vezu sa relevantnim odredbama Ustava Republike Srpske o zaštiti vitalnih nacionalnih interesa konstitutivnih naroda određenih Amandmanima LXXVII na član 70. Ustava Republike Srpske.