Banja Luka, 24. jun 2015.

SAOPŠTENjE ZA JAVNOST SA 198. SJEDNICE

USTAVNOG SUDA REPUBLIKE SRPSKE

Ustavni sud Republike Srpske održao je danas, 24. juna 2015. godine, Stotinu devedeset i osmu redovnu sjednicu na kojoj je, u skladu sa Ustavom i zakonom utvrđenim nadležnostima, odlučivao o saglasnosti zakona i drugih opštih pravnih akata sa Ustavom i zakonima Republike Srpske.

U predmetu broj U-35/14, Ustavni sud je utvrdio da nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske član 2. Odluke Skupštine opštine Čelinac o stipendiranju učenika i studenata iz ove opštine. Odredbom navedenog člana propisano je da pravo na dodjelu stipendija iz budžeta Opštine Čelinac imaju redovni studenti prvog ciklusa studija i učenici koji pohađaju državni fakultet ili srednju školu na području BiH i Srbije, a koji imaju stalno mjesto prebivališta na području opštine Čelinac najmanje jednu godinu i državljanstvo RS-BiH. Uslovljavajući dodjelu stipendija oblikom vlasništva nad obrazovnim ustanovama koju potencionalni stipendista pohađa, te dajući ovom kriterijumu prioritetni, odlučujući i eliminatorni značaj, Ustavni sud je ocijenio da je ovakvim normiranjem ustanovljena ustavnopravno neprihvatljiva razlika u dostupnosti srednjoškolskog i visokoškolskog obrazovanja iz člana 38. Ustava, čime je, ujedno, povrijeđen i ustavni princip jednakosti građana.

Ustavni sud je u predmetu broj U-40/14 donio odluku kojom je utvrdio da član 34. Statuta Javne ustanove Centar za socijalni rad iz Vukosavlja i član 20. Pravilnika o platama i naknadama zaposlenih u istoj ustanovi nisu u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske. Kao i više puta ranije u istim predmetima, Ustavni sud je i u ovom predmetu ocijenio da nisu u saglasnosti sa Ustavom odredbe kojima je normirano pitanje stupanja na snagu navedenih normativnih akata. Naime, Ustavom Republike Srpske propisano je da zakoni, drugi propisi i opšti pravni akti stupaju na snagu najranije osmog dana od dana objavljivanja u službenom glasilu, a u konkretnom slučaju, međutim, određeno je da akti stupaju na pravnu snagu danom dobijanja saglasnosti od strane Skupštine opštine, odnosno načelnika opštine.

U predmetu broj U-51/14 Ustavni sud je donio odluku kojom je utvrdio da Odluke o privremenom finansiranju Opštine Kneževo za period januar-mart i april –juni 2014. godine, u vrijeme važenja, nisu bile u saglasnosti sa Ustavom i zakonima Republike Srpske. Normativna neusaglašenost ovih odluka sa aktima više pravne snage se očituje u tome što je Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske izričito predviđeno da je donošenje ovih odluka u nadležnosti skupštine opštine, dok je u konkretnom slučaju osporene akte donio načelnik opštine Kneževo.

Pored navenih, Ustavni je sud u predmetu broj U-78/14 donio odluku kojom je utvrdio da odredbe člana 51. tačke b) i v) Opšteg kolektivnog ugovora nisu u saglasnosti sa Ustavom i Zakonom o radu, kao i da se ne prihvata inicijativa za ocjenu ustavnosti i zakonitosti pojednih drugih odredaba istog akta. Neustavnim, odnosno nezakonitim odredbama je bilo propisano da poslodavac do 100 radnika obezbjeđuje predsjedniku ili povjereniku sindikata naknadu plate u visini od 15%, odnosno za svakih narednih 100 radnika još po 2,5% na osnovnu platu, a poslodavac sa preko 500 zaposlenih da obezbjeđuje istu naknadu od 25% na osnovnu platu.

Ustavni sud je odluku o neustavnosti i nezakonitosti ovih odredaba obrazložio time što su, prema njegovoj ocjeni, učesnici u zaključivanju kolektivnog ugovora izašli iz zakonskih okvira, jer su uveli novu naknadu koja nije predviđena Zakonom o radu. Propisivanje osnova za naknadu plate je u domenu zakonodavca, istakao je Ustavni sud, a kolektivnim ugovorom, kao podzakonskim aktom se može, samo u okviru zakonom predviđenih naknada, odrediti povoljniji obim već utvrđenih prava.

Pored navedenih odluka, Ustavni sud je u predmetima broj U-37/14, U-38/14, U-41/14 i U-44/14 donio odluke kojima nije prihvatio inicijative za ocjenu ustavnosti i zakonitosti, odnosno odbacio je prijedlog za istu ocjenu, jer nije našao da su osporeni akti ili pojedine njihove odredbe u nesaglasnosti sa Ustavom i zakonima Republike Srpske. Tako Ustavni sud nije utvrdio neustavnost osporenih odredaba Zakona o održavanju zgrada i drugih akata čija je ocjena ustavnosti i zakonitosti tražena.

Ustavni sud je, takođe, donio rješenje o pokretanju postupka za ocjenu ustavnosti i zakonitosti akta u predmetu broj U-23/15, kao i rješenje o spajanju inicijativa broj U-63/14 i U-74/14 u cilju jedinstvenog vođenja postupka u ovim predmetima.