Postupak pred Ustavnim sudom, pravno dejstvo njegovih odluka i druga pitanja njegove organizacije i rada uređeni su Zakonom o Ustavnom sudu Republike Srpske.
Svako može dati inicijativu za pokretanje postupka za ocjenu ustavnosti i zakonitosti.
Postupak pred Ustavnim sudom mogu, bez ograničenja, pokrenuti predsjednik Republike, Narodna skupština i Vlada, a ostali organi, organizacije i zajednice pod uslovima utvrđenim zakonom.
Postupak pred Sudom mogu pokrenuti:
- Predsjednik Republike Srpske;
- Narodna skupština;
- Vijeće naroda o pitanjima iz okvira Ustavom utvrđenih nadležnosti;
- Vlada Republike Srpske;
- Sud, ako se pitanje ustavnosti i zakonitosti postavi u postupku pred sudom;
- Republički tužilac, ako se pitanje ustavnosti i zakonitosti postavi u radu javnog tužilaštva;
- Opština, grad, preduzeće, politička organizacija, odnosno udruženje građana i druga organizacija, ako je povrijeđeno njihovo pravo utvrđeno Ustavom ili zakonom; i
- Organ koji je po Ustavu i zakonu ovlašćen da obustavi izvršenje propisa i drugog opšteg akta zbog njegove nesaglasnosti sa Ustavom i zakonom.
Sud može i sam pokrenuti postupak za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti (član 4. Zakona o Ustavnom sudu).
Kad Ustavni sud utvrdi da zakon nije u saglasnosti sa Ustavom ili da drugi propis ili opšti akt nije u saglasnosti sa Ustavom ili zakonom, taj zakon, propis ili opšti akt prestaju da važe sa danom objavljivanja odluke Ustavnog suda (član 120. Ustava Republike Srpske).
Učesnici u postupku su:
- organi i organizacije ovlašćeni za pokretanje postupka iz člana 4. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu,
- svako po čijoj se inicijativi vodi postupak
- donosilac zakona, drugog propisa i opšteg akta čija se ustavnost, odnosno zakonitost ocjenjuje;
- politička organizacija ili udruženje građana čiji se opšti akt ocjenjuje;
- državni organi između kojih postoji sukob nadležnosti o kojoj odlučuje Sud, kao i svako ko zbog prihvatanja, odnosno odbijanja nadležnosti nije mogao da ostvari svoje pravo (član 24. Zakona o Ustavnom sudu).
U postupku pred Sudom mogu učestvovati i druga lica koja Sud pozove. Učesnici u postupku pred Sudom, kao i duga zainteresovana lica, mogu, u skladu sa Poslovnikom o radu Ustavnog suda, tražiti uvid u spise predmeta i vršiti prepis tih spisa, osim spisa koji su razlog za isključenje javnosti u radu Suda.
Učesnik u postupku pred Sudom ima pravo i dužnost da u toku postupka i na raspravi daje predloge, pruža potrebne podatke i obavještenja, iznosi i obrazlaže svoj stav i razloge, daje odgovore na navode i razloge drugih učesnika u postupku, kao i da donosi dokaze i preduzima druge radnje od značaja za odlučivanje Suda.
Učesnici u postupku pred Sudom snose svoje troškove (član 29. stav 1. Zakona o Ustavnom sudu).