Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske,  člana 37. stav 1. tačka a) i člana 61. stav 1. tačka g) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske” br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 22. oktobra 2025. godine,  d o n i o  j e

R J E Š E Nj E

Ne prihvata se inicijativa za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti Zaključka o davanju saglasnosti za povećanje cijena proizvodnje i isporuke toplotne energije („Službeni glasnik Grada Banja Luka“ broj 12/23) i Odluke o odobravanju sredstava tekućeg granta Privrednom društvu „Eko toplane Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka („Službeni glasnik Grada Banja Luka“ broj 12/23).

O b r a z l o ž e nj  e

Dragan Jošić iz Laktaša dao je Ustavnom sudu Republike Srpske (u daljem tekstu: Sud) inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti Zaključka o davanju saglasnosti za povećanje cijena proizvodnje i isporuke toplotne energije („Službeni glasnik Grada Banja Luka“ broj 12/23) i Odluke o odobravanju sredstava tekućeg granta Privrednom društvu „Eko toplane Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka („Službeni glasnik Grada Banja Luka“ broj 12/23), smatrajući da se, kako se navodi, prilikom donošenja osporenih akata Gradska uprava i Skupština Grada Banja Luka nisu rukovodile pozitivnim zakonodavstvom Republike Srpske, kao ni Rezolucijom Ujedinjenih nacija broj 39/248 iz 1985. godine. Davalac inicijative ističe da je Skupština Grada Banja Luka osporene akte donijela suprotno Smjernicama iz navedene rezolucije, te suprotno članu 52. Zakona o zaštiti potrošača u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 6/12, 63/14, 18/17 i 90/21). U obrazloženju inicijative se navodi da Grad Banja Luka nije formirao savjetodavno tijelo iz člana 52. predmetnog zakona, te je prijedlog osporenih akata dostavljen skupštinskim odbornicima bez prethodno pribavljenog mišljenja ovog tijela, zbog čega ti akti nisu doneseni saglasno članu 52. navedenog zakona, te su zbog toga nesaglasni i sa Ustavom.

Osporenim Zaključkom o davanju saglasnosti za povećanje cijena proizvodnje i isporuke toplotne energije broj: 22-013-138/23 („Službeni glasnik Grada Banja Luka“ broj 12/23) koji je 22. marta 2023. godine donijela Skupština Grada Banja Luka, data je saglasnost „Eko toplanama Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka da se cijene usluge proizvodnje i isporuke toplotne energije, koje su u primjeni od 31.1.2018. godine, povećaju 19% za kategoriju potrošača „stambeni prostori“ i 32 % za kategoriju „poslovni prostori“, a u tabelarnom prikazu su navedene visine tarifnih stavova davaoca usluge za navedene kategorije potrošača (tačka I), te je određeno da ovaj zaključak stupa na snagu osam dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Grada Banja Luka“ (tačka II), kao i da će o datoj saglasnosti biti obaviješteno Ministarstvo trgovine i turizma u roku od sedam dana od dana davanja saglasnosti (tačka III).

Osporenom Odlukom o odobravanju sredstava tekućeg granta Privrednom društvu „Eko toplane Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka broj: 22-013-135/23 („Službeni glasnik Grada Banja Luka“ broj 12/23) koju je 22. marta 2023. godine donijela Skupština Grada Banja Luka odobrena su sredstva tekućeg granta Privrednom društvu „Eko toplane Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka (u daljem tekstu: Društvo), zbog povećanog broja kvarova i gubitka energije na mreži, a u cilju stvaranja uslova za sprovođenje tekućeg održavanja toplovodne mreže kako bi se obezbijedila sigurna isporuka toplotne energije i stabilnost sistema daljinskog grijanja u grijnoj sezoni 2023-2024, te kvalitet usluge za krajnje korisnike (tačka I), određeno je da visina sredstava tekućeg granta iz tačke I ove odluke iznosi 5.000.000 konvertibilnih maraka (tačka II), obavezano je Društvo da Odjeljenju za privredu i lokalni ekonomski razvoj dostavi Izvještaj o namjenskom utrošku sredstava tekućeg granta iz tačke I) ove odluke najkasnije do 30.9.2024. godine (tačka III), zadužen je Grad Banja Luka da se putem svojih predstavnika intenzivno uključi u sprovođenje nadzora nad poslovanjem Društva u cilju blagovremenog rješavanja potencijalnih problema koji se mogu očekivati u narednom periodu, a što će se regulisati Ugovorom o dodjeli sredstava tekućeg granta između Grada Banja Luka i Društva (tačka IV), dok su za realizaciju ove odluke zaduženi Odjeljenje za komunalne poslove, Odjeljenje za privredu i lokalni ekonomski razvoj i Odjeljenje za finansije (tačka V) (u Odluci pogrešno označeno kao tačka VI), te je određeno da ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Grada Banja Luka“ (tačka VI) (u Odluci pogrešno označeno kao tačka VII).

Prema članu 115. Ustava Republike Srpske, Ustavni sud odlučuje o saglasnosti zakona sa Ustavom i o saglasnosti drugih propisa i opštih akata sa Ustavom i zakonom.    

Sud je utvrdio da iz sadržaja osporenog zaključka i odluke proizlazi da ovi akti ni po formi ni po sadržini nisu opšti akti jer ne sadrže opšte obavezujuće pravne norme kojima se stvaraju, mijenjaju ili ukidaju pravni odnosi opšteg karaktera.   

U smislu odredbe iz člana 9. stav 3. Zakona o regulisanju cijena („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 106/09) davalac komunalne usluge samostalno formira cijenu te usluge uz prethodno pribavljenu saglasnost nadležnog organa jedinice lokalne samouprave. Otuda, osporeni zaključak o davanju saglasnosti na povećanje cijene proizvodnje i isporuke toplotne energije je akcesornog karaktera, jer tek davanjem te saglasnosti odluka pružaoca ove komunalne usluge o povećanju cijene isporučene toplotne energije dobija konstitutivni karakter, tj. proizvodi pravno dejstvo.

Otuda, osporeni zaključak ne predstavlja pravni akt kojim se pravni odnosi uređuju na opšti način, jer se njime ne utvrđuje ili određuje cijena konkretne komunalne usluge, već se njime daje saglasnost određenom privrednom subjektu („Eko toplane Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka) da poveća cijene usluge proizvodnje i isporuke toplotne energije, što po ocjeni ovog suda predstavlja zakonsko ovlašćenje davaoca komunalne usluge iz člana 9. stav 3. navedenog zakona da formira cijenu te usluge.

Takođe, prema stanovištu Suda, ni osporena odluka ne propisuje pravila ponašanja za neodređen broj subjekata i neodređen broj slučajeva, već se tiče konkretne pravne situacije, odnosno jednokratne dodjele određenog iznosa novčanih sredstava Privrednom društvu „Eko toplane Banja Luka“ d.o.o. Banja Luka, utvrđivanja krajnjeg roka za izvještavanje o namjenskom utrošku tih sredstava od strane ovog društva, te određivanja budućeg načina uređenja međusobnih odnosa Grada Banja Luka i tog privrednog društva  povodom  predmetne dodjele, a sa svrhom nadzora nad poslovanjem društva.

Dakle, osporeni akti po svojoj pravnoj prirodi nemaju karakter opštih pravnih akata za koje je, saglasno odredbi člana 115. Ustava Republike Srpske, predviđena ustavnosudska kontrola, zbog čega Ustavni sud nije nadležan da ocjenjuje njihovu saglasnost sa Ustavom i zakonom.

S obzirom na to da se radi o pojedinačnim aktima koji se odnose na individualno određene subjekte i na konkretne pravne situacije, Sud, na osnovu člana 37. stav 1. tačka a) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), zbog nenadležnosti nije prihvatio datu inicijativu.

Na osnovu izloženog odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.

Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Radomir V. Lukić, prof. dr Ivanka Marković, prof. dr Darko Radić i akademik prof. dr Snežana Savić.

                                                                                                           PREDSJEDNIK

                                                                                                          USTAVNOG SUDA

                                                                                                        Mr Džerard Selman

Broj: U-86/24

22. oktobar 2025. godine