Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 40. stav 5, člana 57. tačka a) i člana 61. stav 1. tačka b) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 24. septembra 2025. godine, d o n i o je
R J E Š E Nj E
Obustavlja se postupak za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 67. st. 1, 3. i 5. Kolektivnog ugovora za zaposlene u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 117/21).
O b r a z l o ž e nj e
Milka Bjegojević i drugi, svi zastupani po Ireni M. Puzić Obradović, advokatu iz Doboja, dali su Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 67. st. 1, 3. i 5. Kolektivnog ugovora za zaposlene u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 117/21). Punomoćnik davaoca inicijative osporava navedene odredbe kolektivnog ugovora u odnosu na član 120. Zakona o radu Republike Srpske. U inicijativi se navodi da Uprava Javnog preduzeća šumarstva „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac nema zakonskih ovlašćenja da u sporazumu sa predsjednikom sindikalne organizacije svakih šest mjeseci preispituje cijenu rada, niti su direktori organizacionih dijelova javnog preduzeća po zakonu ovlašćeni da kada ostvare gubitak u organizacionim dijelovima kao obaveznu mjeru konsolidacije umanjuju cijenu rada. Po mišljenju davaoca inicijative, primjena osporenih odredaba omogućava poslodavcu da sve poslovno prouzrokovane gubitke, pa čak i one koji su nastali kao posljedica izvršenog krivičnog djela, protivzakonito evidentira kao redovno i dozvoljeno poslovanje u tom dijelu. Imajući u vidu izloženo, punomoćnik davaoca inicijative predlaže da Sud utvrdi da osporene odredbe kolektivnog ugovora nisu u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i članom 120. Zakona o radu.
U odgovoru na inicijativu Sindikat zaposlenih u Javnom preduzeću šumarstva „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac navodi da se radi o paušalnim navodima jer u inicijativi nema obrazloženja u kom smislu i zbog čega su osporene odredbe Kolektivnog ugovora u suprotnosti sa članom 120. Zakona o radu. Dalje, pojašnjavaju da osporeni član određuje jedinstvenu cijenu rada pod pretpostavkom da radnici kod poslodavca ostvaruju isti rad, iste vrijednosti. Takođe, naglašavaju da član 67. Kolektivnog ugovora razrađuje određivanje cijene rada u slučaju gdje se kod organizacionih dijelova ne ostvaruje isti doprinos u radu i tumačenje pojedinih odredaba ovog člana ne može se vršiti bez tumačenja povezanosti svih stavova ovog člana. Napominju da je osporeni kolektivni ugovor prestao da važi shodno odredbama člana 252. Zakona o radu, odnosno odredbama člana 124. Kolektivnog ugovora, zbog čega je pravno irelevantno da se odlučuje o inicijativi za ocjenu ustavnosti i zakonitosti odredaba koje su prestale da važe po sili zakona.
Jedinstvena udružena sindikalna organizacija u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac ističu da je osporeni kolektivni ugovor prestao da važi protekom perioda od tri godine, na koji je zaključen, i da se više ne nalazi u pravnom poretku Republike Srpske. Predlažu da se predmetni postupak obustavi.
Javno preduzeće šumarstva „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac nije dostavilo odgovor na inicijativu.
Kolektivni ugovor za zaposlene u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 117/21) zaključili su predsjednik Jedinstvene udružene sindikalne organizacije u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, predsjednik Sindikata zaposlenih u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac i v.d. direktora JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, na osnovu člana 1. stav 4, člana 3. stav 1, čl. 7, 9. i 238, člana 240. stav 4. i čl. 245. i 252. Zakona o radu (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 1/16 i 66/18).
Osporenim članom 67. stav 1. ovog kolektivnog ugovora propisano je da je cijena rada jedinstvena i promjenjiva kategorija na nivou Javnog preduzeća, da cijena rada za puno radno vrijeme i standardni učinak rada iznosi 140 KM, da cijena rada može biti veća ili manja, a zavisi od proizvodno-finansijskih rezultata Javnog preduzeća i ista se preispituje svakih šest mjeseci u toku poslovne godine, da cijenu rada sporazumno utvrđuju Uprava Javnog preduzeća i predsjednici reprezentativnih sindikata Javnog preduzeća.
Osporenim članom 67. stav 3. ovog kolektivnog ugovora propisano je da izuzetno od stava 1. ovog člana, u organizacionim dijelovima Javnog preduzeća koji su ostvarili gubitak po periodičnom i godišnjem obračunu, kao obavezna mjera proizvodno-finansijske konsolidacije utvrđuje se umanjenje cijene rada i ona se unosi u Plan proizvodno-finansijske konsolidacije, da Plan proizvodno-finansijske konsolidacije potpisuju direktor organizacionog dijela i predsjednik sindikalne organizacije reprezentativnog sindikata koji je većinski u tom organizacionom dijelu.
Osporenim članom 67. stav 5. ovog kolektivnog ugovora propisano je u slučaju da se ne postigne sporazum o umanjenju cijene rada u organizacionim dijelovima iz stava 3. ovog člana i ne dođe do potpisivanja Plana proizvodno-finansijske konsolidacije, odluku o cijeni rada za te organizacione dijelove donosi Uprava Javnog preduzeća na prijedlog komisije iz stava 4. ovog člana, u čijem radu učestvuje i predsjednik reprezentativnog sindikata kome pripada većinska sindikalna organizacija u odgovarajućem organizacionom dijelu.
Postupajući po datoj inicijativi, Sud je utvrdio da je u toku trajanja ovog postupka osporeni Kolektivni ugovor za zaposlene u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 117/21) prestao da važi stupanjem na snagu Kolektivnog ugovora za zaposlene u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 9/25) kojim je u članu 138. stav 3. propisano da stupanjem na snagu ovog kolektivnog ugovora prestaju da važe odredbe Kolektivnog ugovora za zaposlene u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, broj: 04/0201-5120/21, zaključenog 25.11.2021. godine.
Imajući u vidu da je u toku trajanja ovog postupka osporeni kolektivni ugovor prestao da važi, Sud je, na osnovu člana 57. tačka a) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), obustavio postupak, cijeneći istovremeno da nije potrebno donijeti odluku zbog toga što nisu otklonjene posljedice neustavnosti i nezakonitosti.
Kako je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno i prikupljeni podaci pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Sud je, na osnovu člana 40. stav 5. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske, u ovom predmetu odlučio bez donošenja rješenja o pokretanju postupka.
Na osnovu izloženog odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.
Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Vojin Bojanić, Svetlana Brković, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Radomir V. Lukić, prof. dr Ivanka Marković, prof. dr Darko Radić i akademik prof. dr Snežana Savić.
PREDSJEDNIK
USTAVNOG SUDA
Mr Džerard Selman
Broj: U-84/24
24. septembar 2025. godine