Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske i člana 40. stav 5, člana 60. stav 1. tačke a) i b) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 30. aprila 2025. godine, d o n i o  je 

O D L U K U

Utvrđuje se da Odluka o obliku i sadržaju simbola opštine Bratunac broj 01-022-336/21 od 18. oktobra 2021. godine („Službeni glasnik opštine Bratunac“ broj 9/21) nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 97/16, 36/19 i 61/21).

O b r a z l o ž e nj e

Ramiz Salkić iz Hranče, opština Bratunac, dao je Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 4. Odluke o obliku i sadržaju simbola opštine Bratunac („Službeni glasnik opštine Bratunac“ broj 9/21). U inicijativi se navodi da osporena odredba odluke nije u saglasnosti sa članom 5. alineja 1. i članom 10.  Ustava Republike Srpske, kojima se utvrđuje princip zaštite ljudskih sloboda i prava u skladu sa međunarodnim standardima i princip ravnopravnosti građana i zabrane diskriminacije po bilo kom osnovu. Pored toga, osporene odredbe člana 4. ove odluke, prema navodima davaoca inicijative, nisu u saglasnosti ni sa članom 6. stav 5. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 97/16, 36/19 i 61/21), kojim je propisano da simboli treba da  izražavaju istorijsko, kulturno i prirodno obilježje jedinice lokalne samouprave. Po mišljenju davaoca inicijative, grb opštine Bratunac u svom sadržaju, kako to propisuje odredba člana 4. Odluke, predstavlja kulturu, tradiciju i istorijsko nasljeđe isključivo srpskog naroda opštine Bratunac, a nikako bošnjačkog naroda, kojih trenutno, prema navodima inicijative, u ovoj opštini živi više od 38,4%. U prilog svojim navodima ukazuje na dosadašnju praksu  Ustavnog suda Republike Srpske u predmetu broj U-30/10, predlažući  da Sud pokrene postupak i utvrdi da član 4. Odluke o obliku i sadržaju simbola opštine Bratunac nije u saglasnosti sa Ustavom i zakonom.

Skupština Opštine Bratunac nije dostavila odgovor na navode iz inicijative.

U izjašnjenju koje je dostavio Milan D. Petković, advokat iz Banjaluke, kao punomoćnik Opštine Bratunac, navodi se da je način i postupak donošenja osporene odluke sproveden u skladu sa zakonom na osnovu javnog konkursa međunarodnog karaktera, koji je bio objavljen u dnevnim novinama „Glas Srpske“. Dalje se navodi da je oblik i sadržaj simbola opštine Bratunac sačinjen i opisan prema pravilima heraldike i isti izražava istorijsko, kulturno i prirodno nasljeđe građana opštine Bratunac sa kojima se mogu identifikovati svi koji žive u toj opštini. Imajući u vidu da su navodi iz podnesene inicijative proizvoljni, predlaže da Sud istu „odbaci“ kao ustavno i zakonski neutemeljenu.

Odluku o obliku i sadržaju simbola opštine Bratunac („Službeni glasnik opštine Bratunac“ broj 9/21) donijela je  Skupština Opštine Bratunac  na osnovu člana 39. stav 2. tačka 13. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 97/16), člana 6. stav 2. Statuta Opštine Bratunac („Službeni glasnik opštine Bratunac“ broj 10/17) i člana 127. Poslovnika o radu Skupštine Opštine Bratunac („Službeni glasnik opštine Bratunac“ broj 3/18). Ovom odlukom utvrđuje se oblik i sadržaj simbola opštine Bratunac. Prema osporenom članu 4. ove odluke grb opštine predstavlja štit u kome je na plavom polju prepleteni i poljem otvoreni krst od srebrnih trnovih grana u čijoj se tački ukrštanja stabla i antena krsta nalazi crvena ruža zlatnog sjemena i zelenih zalistaka. Grb se koristi u tri nivoa, kao osnovni ili mali, srednji i veliki. Gore opisani grb se koristi kao nivo osnovnog ili malog grba. Srednji grb je istovjetan malom grbu, ali je štit krunisan srebrnim kamenom, ozidanom bedemskom krunom sa tri vidljiva merlona i sa dva srednjovjekovna štita koji nose grb Dinjičića (sedam puta rasiječen crno i zlatno) između merlona krune. Ispod štita ispisano je crnim slovima BRATUNAC. Veliki grb je grb Bratunca okružen čuvarima, i to desno gologlavi Sv. velikomučenik i pobjedonosac Georgije odjeven u poznorimski vojnički oklop preko plave tunike sa zlatnim peribrahionima, sa tirkizno plavim nogavicama i odgovarajućom obućom, ogrnut crvenim vojnim paludamentom prikopčanim na desnom ramenu malim srebrnim štitom sa crvenim krstom u njemu, sa desnom šakom na srcu, sa mačem opasanim o struk i sa bademastim zlatno opervaženim srebrnim štitom na kome je crveni krst na lijevom boku, a lijevo Sv. despot Stefan Lazarević, zvani Visoki, krunisan i odjeven prema kanonu vizantijskih despota epohe poznih paleologa, uključujući tamnocrvenu kolastu azdiju sa zlatnim peribrahionima, zlatan i draguljima ukrašen loros i manijakos i crveni plašt, koji u podignutoj lijevoj ruci nosi srebrni svitak. Oba svetitelja oko glave imaju zlatni oreol. Oba čuvara drže rukom bližom štitu crno, zlatom okovano koplje sa koga se u polje vije kvadratni steg Republike Srpske, opšiven zlatnim resama, odnosno stijeg Bratunca, opšiven istim takvim resama. Postament grba je prirodna zelena dolina između dva kupasta brda, u čijem je podnožju rukovet grana zlatnog lisnatog jesenjeg hrasta, sa zlatnom trakom ispisanom crnim slovima 1399 – BRATUNAC – 1927, i ispod svega sa plavom talasastom gredom.

Prilikom ocjene osporene odredbe Sud je imao u vidu odredbe  Ustava Republike Srpske na koje se pozvao davalac inicijative, kao i odredbe Ustava koje su, po ocjeni Suda, relevantne u konkretnom slučaju, a kojima je utvrđeno: da se ustavno uređenje Republike temelji na garantovanju i zaštiti ljudskih sloboda i prava u skladu sa međunarodnim standardima (član 5. alineja 1); da su građani Republike ravnopravni u slobodama, pravima i dužnostima, jednaki pred zakonom i uživaju istu pravnu zaštitu bez obzira na rasu, pol, jezik, nacionalnu pripadnost, vjeroispovijest, socijalno porijeklo, rođenje, obrazovanje, imovno stanje, političko i drugo uvjerenje, društveni položaj ili drugo lično svojstvo (član 10); da opština preko svojih organa, u skladu sa zakonom, izvršava zakone, druge propise i opšte akte Republike čije izvršavanje je povjereno opštini, obezbjeđuje izvršavanje propisa i opštih akata opštine, da opština preko svojih organa u skladu sa zakonom obavlja i druge poslove utvrđene Ustavom, zakonom i statutom opštine i da se sistem lokalne uprave uređuje zakonom (član 102. st. 1. tač. 6 i 8 i stav 2 ).

Pored navedenih ustavnih odredaba, Sud je imao u vidu član 6. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 97/16, 36/19 i 61/21), kojim je propisano da jedinica lokalne samouprave može da ima grb i zastavu (u daljem tekstu: simboli) (stav 1), da jedinica lokalne samouprave može da ima praznik (stav 2), da se praznik, oblik, sadržaj i upotreba simbola uređuju statutom jedinice lokalne samouprave u skladu sa zakonom (stav 3), da grb jedinice lokalne samouprave mora biti sačinjen i opisan po pravilima heraldike (stav 4), da simboli imaju sadržaje koji izražavaju istorijsko, kulturno i prirodno obilježje jedinice lokalne samouprave i ne mogu biti u istovjetnom ili modifikovanom obliku sa simbolima država ili sa znakom političke stranke, privrednog društva, ustanove, drugog pravnog lica ili organizacije (stav 5).

Imajući u vidu da je Ustavom utvrđeno da se sistem lokalne samouprave uređuje zakonom, te da je članom 6. stav 3. Zakona o lokalnoj samoupravi regulisano da se oblik i sadržaj simbola jedinice lokalne samouprave uređuje statutom, Sud je ocijenio da Odluka o obliku i sadržaju simbola opštine Bratunac nije u saglasnosti sa zakonom. Propisujući oblik i sadržaj simbola opštine Bratunac odlukom, a ne statutom, Skupština opštine Bratunac nije postupila u skladu sa članom 6. stav 3. Zakona o lokalnoj samoupravi. Budući da Odluka o obliku i sadržaju simbola opštine Bratunac nije u skladu sa zakonom, Sud je utvrdio da je na ovaj način došlo i do povrede člana 108. stav 2. Ustava, prema kojem propisi i drugi opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom, što ovaj akt sa formalnopravnog aspekta čini neustavnim u cjelini.

Kako osporena odluka sa formalnopravnog aspekta u cijelosti nije u saglasnosti sa Ustavom i zakonom, Sud smatra da je bespredmetno da se upušta u ocjenu ustavnosti i zakonitosti člana 4. ovog opšteg akta.

Cijeneći da je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno te da prikupljene informacije pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Sud je, na osnovu člana 40. stav 5. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), u ovom predmetu odlučio bez donošenja rješenja o pokretanju postupka.

Na osnovu izloženog odlučeno je kao u izreci ove odluke.

Ovu odluku Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Vojin Bojanić, Svetlana Brković, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Radomir V. Lukić, prof. dr Ivanka Marković, prof. dr Darko Radić i akademik prof. dr Snežana Savić.

                                                                                                            PREDSJEDNIK

                                                                                                          USTAVNOG SUDA

                                                                                                        Mr Džerard Selman     

Broj: U-42/24    

30. april 2025. godine