Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 37. stav 1. tačka a) i člana 61. stav 1. tačka d) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske (''Službeni glasnik Republike Srpske'' br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 26. marta 2025. godine, d o n i o  je

R J E Š E Nj E

Ne prihvata se inicijativa za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti člana 47. stav 1. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 134/11, 82/13, 96/13 - Odluka Ustavnog suda RS, 103/15, 111/21, 15/22, 132/22 i 43/23 - Odluka Ustavnog suda RS).

O b r a z l o ž e nj e

Neđeljko Rulj iz Gacka dao je Ustavnom sudu Republike Srpske (u daljem tekstu: Sud) inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti člana 47. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 134/11, 82/13, 96/13 - Odluka Ustavnog suda RS, 103/15, 111/21, 15/22, 132/22 i 43/23 - Odluka Ustavnog suda RS). Iz sadržaja inicijative i obrazloženja o povredi Ustava, međutim, proizlazi da se, u suštini, osporava samo stav 1. člana 47. predmetnog zakona.

U inicijativi se navodi da je osporena zakonska odredba, prema kojoj posljednja godina rada ne ulazi u obračun prilikom utvrđivanja godišnjeg ličnog koeficijenta  osiguranika za starosnu penziju, u suprotnosti sa članom 3. stav 2. istog zakona, kojim je propisano da visina penzije zavisi od dužine penzijskog staža i visine plata i osnovica osiguranja na koje je plaćen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje. Zbog toga, po mišljenju davaoca inicijative, postoji kontradiktornost, odnosno protivrječnost između navedene dvije zakonske odredbe, čime je došlo do povrede načela vladavina prava iz člana 5. alineja 4. Ustava Republike Srpske. Davalac inicijative navodi da Rješenjem Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje - Filijala Trebinje broj 97-1.1-1810.7-3323/23 od 22. decembra 2023. godine, kojim mu je određena visina starosne penzije, nije obuhvaćena posljednja godina njegovog penzijskog staža, pa stoga traži da Ustavni sud zauzme stav da se odredba člana 47. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju ne može primijeniti u konkretnom slučaju, već da treba primijeniti član 3. stav 2. ovog zakona.

Osporenim članom 47. stav 1. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 134/11, 82/13, 96/13 - Odluka Ustavnog suda RS, 103/15, 111/21, 15/22, 132/22 i 43/23 - Odluka Ustavnog suda RS) propisano je da se godišnji lični koeficijent utvrđuje tako što se ukupan iznos plata, odnosno osnovica osiguranja osiguranika,  počev od 1. januara 1970. godine do godine koja prethodi godini ostvarivanja prava, izuzimajući 1992. i 1993. godinu, za svaku kalendarsku godinu podijeli sa prosječnom godišnjom platom u SRBiH, odnosno Republici Srpskoj, za istu kalendarsku godinu.

U postupku razmatranja inicijative, Sud je, prije svega, imao u vidu da, prema članu 115. Ustava Republike Srpske, Ustavni sud odlučuje o saglasnosti zakona, drugih propisa i opštih akata sa Ustavom i o saglasnosti propisa i opštih akata sa zakonom.

Kako iz navoda inicijative jasno proizlazi, davalac inicijative povredu člana 5. alineja 4. Ustava nalazi u činjenici da su, po njegovom mišljenju, odredbe osporenog člana 47. stav 1. i člana 3. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju po svom sadržaju kontradiktorne, odnosno protivrječne, tako da poredeći dvije odredbe predmetnog zakona posredno izvodi zaključak o povredi Ustava. U vezi sa navedenim, traži da Sud zauzme stav da je za određivanje visine njegove starosne penzije relevantna odredba člana 3. ovog zakona, a ne člana 47. stav 1, koju je primijenio Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje - Filijala Trebinje prilikom donošenja Rješenja broj 97-1.1-1810.7-3323/23 od 22. decembra 2023. godine.   

Uzimajući u obzir navedeno, Sud je, na osnovu člana 37. stav 1. tačka a) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 104/11 i 92/12) odlučio da ne prihvati ovu inicijativu, jer, prema članu 115. Ustava, nije nadležan da razmatra i ocjenjuje međusobnu saglasnost pojedinih zakonskih odredaba, kao ni da zauzima stav u pogledu primjene zakona u upravnim postupcima koji se vode kod nadležnih organa.

U skladu sa Rješenjem ovog suda broj SU-540/22 od 21. decembra 2022. godine sudija Ustavnog suda Republike Srpske prof. dr Ivanka Marković je izuzeta od odlučivanja u ovom predmetu.

Na osnovu izloženog, odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.

Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik mr Džerard Selman i sudije: Vojin Bojanić, Svetlana Brković, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Radomir V. Lukić, prof. dr Darko Radić i akademik prof. dr Snežana Savić.

                                                                                                         PREDSJEDNIK

                                                                                                        USTAVNOG SUDA

                                                                                                      Mr Džerard Selman

Broj: U-24/24                                                                                         

26. mart 2025. godine