Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske i člana 60. stav 1. tačke a) i b) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj dana 23. februara 2022. godine, d o n i o  j e

O D L U K U

            Utvrđuje se da član 45. stav 1. Statuta opštine Novo Goražde („Službeni glasnik opštine Novo Goražde“ br. 4/15 i 4/17) nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske" br. 97/16, 36/19 i 61/21).

O b r a z l o ž e nj e

            Načelnik opštine Novo Goražde dao je Ustavnom sudu Republike Srpske prijedlog za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 45. Statuta opštine Novo Goražde („Službeni glasnik opštine Novo Goražde“ br. 4/15 i 4/17) (u daljem tekstu: Statut). Iz navoda prijedloga proizlazi da predlagač osporava član 45. stav 1. Statuta, smatrajući da isti nije u saglasnosti sa članom 44. stav 1. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske" br. 97/16 i 36/19), a time ni sa članom 108. Ustava Republike Srpske. Predlagač ističe da osporena odredba Statuta, suprotno navedenoj zakonskoj odredbi, propisuje da će se prva sjednica Skupštine opštine održati najkasnije trideset dana nakon objavljivanja rezultata izbora, čime se, kako navodi, uskraćuje trajanje zakonskog prava lica ovlašćenog za sazivanje konstitutivne sjednice Skupštine opštine, u kojem on može da sazove sjednicu. Takođe se navodi da je pitanje roka za sazivanje konstitutivne sjednice Skupštine detaljno uređeno Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 97/16 i 36/19), što isključuje mogućnost da ovo pitanje na drugačiji način bude propisano nekim drugim opštim aktom.

            Donosilac osporenog akta, Skupština opštine Novo Goražde, nije dostavila Sudu odgovor na prijedlog.

            Statut opštine Novo Goražde („Službeni glasnik opštine Novo Goražde“ br. 4/15) donijela je Skupština opštine Novo Goražde na osnovu člana 30. i člana 71. i 72. stav 2. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 101/04, 42/05, 118/05 i 98/13). Odluku o izmjenama i dopunama Statuta opštine Novo Goražde („Službeni glasnik Skupštine opštine Novo Goražde“ broj: 4/17) Skupština opštine Novo Goražde donijela je na osnovu člana 39. stav 2. tačka 1. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 97/16) i  člana 37. stav 2. alineja 1. Statuta opštine Novo Goražde („Službeni glasnik opštine Novo Goražde“ broj: 4/15).

            Osporenim članom 45. stav 1. Statuta opštine Novo Goražde („Službeni glasnik opštine Novo Goražde“ br. 4/15 i 4/17) je propisano: „Prva sjednica Skupštine opštine održaće se najkasnije 30 dana nakon objavljivanja rezultata izbora, u skladu sa zakonom.“

            Prilikom ocjenjivanja ustavnosti i zakonitosti osporenog člana 45. stav 1. Statuta Sud je imao u vidu da je Ustavom Republike Srpske utvrđeno da opština preko svojih organa u skladu sa zakonom izvršava zakone, druge propise i opšte akte Republike čije izvršavanje je povjereno opštini, obezbjeđuje izvršavanje propisa i opštih akata opštine (član 102. stav 1. tačka 6), da se sistem lokalne samouprave uređuje zakonom (član 102. stav 2), kao i da zakoni, statuti, drugi propisi i opšti akti moraju biti u saglasnosti sa Ustavom, da propisi i drugi opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom (član 108).

            Takođe, Sud je imao u vidu da su Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske" br. 97/16, 36/19 i 61/21) uređeni sistem lokalne samouprave, jedinice lokalne samouprave, način i uslovi njihovog formiranja, organi jedinica lokalne samouprave, akti i javnost rada organa jedinica lokalne samouprave i druga pitanja od značaja za ostvarivanje prava i dužnosti jedinica lokalne samouprave (član 1). Relevantnim odredbama navedenog zakona je propisano: da su organi jedinice lokalne samouprave skupština grada u gradu, a skupština opštine u opštini, i gradonačelnik, odnosno načelnik opštine (član 36); da je skupština predstavnički organ, organ odlučivanja i kreiranja politike jedinice lokalne samouprave, u čijoj nadležnosti je, između ostalog, da donosi statut, odluke i druge opšte akte i daje njihovo autentično tumačenje (član 39. st. 1. i st. 2. tač. 1. i 2); da skupštinu čine odbornici koji se biraju na period od četiri godine (član 40. st. 1), a predsjednik skupštine zastupa i predstavlja skupštinu, saziva sjednice skupštine i njima predsjedava (čl. 43. st. 1); da prvu sjednicu novoizabrane skupštine saziva predsjednik skupštine iz prethodnog saziva, najkasnije u roku od trideset dana od dana objavljivanja izvještaja nadležnog organa za sprovođenje izbora (član 44. st. 1); da se statutom uređuju poslovi jedinice lokalne samouprave, organizacija i rad organa jedinice lokalne samouprave, akti, finansiranje, učešće građana u lokalnoj samoupravi, saradnja jedinica lokalne samouprave sa drugim jedinicama lokalne samouprave, postupak za donošenje i promjenu statuta i druga pitanja utvrđena zakonom (član 83. stav 2.); da su organi jedinice lokalne samouprave dužni da u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donesu i usaglase opšte akte jedinice lokalne samouprave sa odredbama ovog zakona (član 168). 

Na osnovu navedenog, Sud je utvrdio da je Skupština opštine Novo Goražde, saglasno navedenim ustavnim i zakonskim ovlašćenjima, Statutom ove jedinice lokalne samouprave uredila, između ostalog, organizaciju i rad Skupštine opštine Novo Goražde, kao i da je, u smislu odredbe člana 168. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 97/16), u propisanom roku donijela Odluku o izmjenama i dopunama Statuta opštine Novo Goražde, te izvršila usaglašavanje Statuta opštine Novo Goražde sa odredbama ovog zakona.

Takođe, Sud je ocijenio da propisivanje kao u osporenom članu 45. st. 1. Statuta opštine Novo Goražde nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske" br. 97/16, 36/19 i 61/21).  Imajući u vidu član 44. st. 1. Zakona o lokalnoj samoupravi, kojim su propisani ovlašćenje i rok za sazivanje prve sjednice novoizabrane skupštine, Sud je ocijenio da propisivanje kao u osporenom članu 45. stav 1. Statuta nije u skladu sa navedenom zakonskom odredbom, jer na drugačiji način uređuje ovo pitanje. S obzirom na to da je članom 108. Ustava Republike Srpske utvrđeno da zakoni,  statuti, drugi propisi i opšti akti moraju biti u saglasnosti sa Ustavom, kao i da propisi i opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom (st. 1. i 2), Sud je ocijenio da osporena odredba člana 45. stav 1. Statuta opštine Novo Goražde nije u saglasnosti ni sa Ustavom Republike Srpske.

Na osnovu izloženog Sud je odlučio kao u izreci ove odluke.

Ovu odluku Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, Irena Mojović, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.