Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 40. stav 5. i člana 61. stav 1. tačka g) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 29. aprila 2015. godine, d o n i o j e
R J E Š E NJ E
Ne prihvata se inicijativa za ocjenjivanje ustavnosti člana 66. st. 1. i 2. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 119/08 i 1/12).
O b r a z l o ž e nj e
Gradonačelnik Grada Doboja dao je Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti člana 66. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 119/08 i 1/12). Iz sadržine inicijative proizlazi da davalac inicijative osporava st. 1. i 2. člana 66. Zakona i to tako što traži ocjenu njihove ustavnosti u odnosu na član 39. stav 3. Ustava Republike Srpske, jer nije, kako navodi, svima pod jednakim uslovima dostupna funkcija direktora predškolske ustanove. Naime, po mišljenju davaoca inicijative, osporenim zakonskim rješenjem, kojim su propisani uslovi za direktora predškolske ustanove, omogućeno je da za direktora ove ustanove bude izabrano samo lice koje pored opštih uslova ima završen odgovarajući nivo visokog obrazovanja prosvjetne struke, čime su isključena druga lica sa visokom stručnom spremom kao što su diplomirani pravnici, diplomirani ekonomisti i druga srodna zanimanja. Pored toga, davalac inicijative ukazuje na brojne protivrječnosti koje, po njegovom mišljenju, postoje u propisima koje regulišu oblast obrazovanja, a iznosi i mišljenje da je osporeni stav 2. člana 66. Zakona nepotreban i da ga treba brisati, te predlaže da Sud utvrdi da osporene zakonske odredbe nisu u saglasnosti sa Ustavom.
Narodna skupštine Republike Srpske dostavila je Sudu odgovor u kome navodi da razlozi davaoca inicijative za ocjenu ustavnosti osporenih zakonskih rješenja nisu osnovani budući da, kako se navodi, davalac inicijative pogrešno tumači ustavnu odredbu na čiju povredu ukazuje. U odgovoru se ukazuje da je ustavni osnov za donošenje Zakona, čiji je član osporen, sadržan u tač. 6. i 12. Amandmana XXXII na Ustav Republike Srpske, kojim je zamijenjen član 68. Ustava, te da je zakonodavac usvajajući ovakvo rješenje, postupio u najboljem interesu, kako građana uopšte, tako i struke, pri čemu nije izašao iz ustavnog okvira.
Osporenim članom 66. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 119/08 i 1/12) propisano je da za direktora predškolske ustanove može biti imenovano lice koje pored opštih uslova ima završen odgovarajući nivo visokog obrazovanja prosvjetne struke i najmanje pet godina radnog iskustva u predškolskom vaspitanju i obrazovanju ili bilo kojem segmentu obrazovanja (stav 1), te da izuzetno, za direktora predškolske ustanove može biti imenovano lice sa završenom višom školom prosvjetno- pedagoške struke, ako nisu ispunjeni uslovi iz stava 1. ovog člana (stav 2).
Članom 39. stav 3. Ustava Republike Srpske, u odnosu na koji davalac inicijative osporava navedene odredbe člana 66. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju, utvrđeno je da je svako slobodan u izboru zanimanja i zaposlenja i da mu je pod jednakim uslovima dostupno radno mjesto i funkcija.
U postupku ocjenjivanja ustavnosti osporenih zakonskih odredbi, po ocjeni Suda, od značaja su tač. 11. i 12. Amandmana XXXII na Ustav Republike Srpske, kojim je zamijenjen član 68. Ustava, prema kojima Republika uređuje i obezbjeđuje, pored ostalog, sistem javnih službi te brigu o djeci i obrazovanje, kao i član 70. stav 2. Ustava, prema kojem Narodna skupština Republike Srpske donosi zakone.
Imajući u vidu da Republika uređuje i obezbjeđuje sistem javnih službi te brigu o djeci i obrazovanje, Zakonom o predškolskom vaspitanju i obrazovanju, u granicama navedenog ustavnog ovlašćenja, uređeno je predškolsko vaspitanje i obrazovanje djece od šest mjeseci do polaska u osnovnu školu, regulisani ciljevi i zadaci predškolskog vaspitanja i obrazovanja, osnivanje i rad predškolskih ustanova, vaspitno-obrazovni radnici i saradnici u ovoj oblasti, stručni organi, upravljanje i rukovođenje predškolskim ustanovama, njihovo finansiranje, kao i organi za vršenje nadzora nad radom predškolskih ustanova. U okviru navedenog ustavnog ovlašćenja zakonodavnog organa je i propisivanje uslova za direktora, koji je saglasno Zakonu, organ rukovođenja ustanovom, pa stoga osporenim odredbama člana 66. st. 1. i 2. Zakona, nije povrijeđeno ustavno načelo na koje ukazuje davalac inicijative, jer je funkcija direktora dostupna svakome ko ispunjava zakonom propisane uslove. Sadržina propisanih uslova za izbor direktora predškolske ustanove pitanje je cjelishodnosti, odnosno procjene zakonodavca i o tome, prema članu 115. Ustava, nije nadležan da odlučuje Ustavni sud.
U odnosu na dio inicijative kojim se navodi da stav 2. osporenog člana Zakona treba brisati kao nepotreban, te ukazuje na postojanje protivrječnosti u propisima koji regulišu sistem obrazovanja, Ustavni sud, saglasno odredbama člana 115. Ustava, nije nadležan da odlučuje.
Kako je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno i prikupljeni podaci pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Sud je, na osnovu člana 40. stav 5. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 104/11), odlučio bez donošenja rješenja o pokretanju postupka.
Na osnovu izloženog odlučeno je kao u dispozitivu ovog rješenja.
Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Duško Medić, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.
Broj: U-26/14 PREDSJEDNIK
29. april 2015. godine USTAVNOG SUDA
Džerard Selman