Banja Luka, 6. decembar 2016.

VIJEĆE ZA ZAŠTITU VITALNOG INTERESA

USTAVNOG SUDA REPUBLIKE SRPSKE

SAOPŠTENjE ZA JAVNOST

Danas su u Banjoj Luci održane sjednice Vijeća za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske (u daljnjem tekstu: Vijeće). Predmeti razmatranja i odlučivanja bila su, prvo, pitanja prihvatljivosti zahtjeva Kluba delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda Republike Srpske za utvrđivanje povrede vitalnog nacionalnog interesa konstitutivnog bošnjačkog naroda u vezi sa Zakonom o Danu Republike Srpske i Zaključkom u vezi Zakona o Danu Republike Srpske. Odlučujući o prihvatljivosti ovih zahtjeva, Vijeće je utvrdilo da je prihvatljiv zahtjev koji se odnosi na Zakon o Danu Republike Srpske, jer su ispunjene procesne pretpostavke za meritorno odlučivanje. Međutim, u odnosu na zahtjev koji se tiče Zaključka u vezi Zakona o Danu Republike Srpske, a kojim Narodna skupština obavezuje Vladu Republike Srpske da izvrši usklađivanje Zakona o praznicima Republike Srpske u dijelu koji se odnosi na ispoljavanje vjerskih sloboda, Vijeće je donijelo rješenje da isti zahtjev nije prihvatljiv. S obzirom, naime, da osporeni Zaključak ne sadrži pravnu normu opšteg karaktera, već da se njime izražava opredjeljenje Narodne skupštine u pogledu određenog pitanja političke prirode, Vijeće je ocijenilo da nije u njegovoj nadležnosti da ocjenjuje saglasnost osporenog zaključka sa odredbama Ustava o zaštiti vitalnih interesa konstitutivnih naroda.

Vijeće je, nadalje, odlučivalo i o meritumu zahtjeva Kluba delegata bošnjačkog naroda koji su se ticali povrede postupka donošenja Odluke o konstatovanju rezultata republičkog referenduma, Odluke o prestanku mandata članovima Republičke komisije za sprovođenje referenduma, Odluke o davanju posebnog ovlašćenja, Zaključku u vezi Izvještaja Republičke komisije za sprovođenje referenduma o rezultatu republičkog referenduma na pitanje: „Da li podržavate da se 9. januar obilježava i slavi kao Dan Republike Srpske?“. U sva četiri predmeta Vijeće je donijelo posebne Odluke kojima je na jedinstven način utvrđeno da je u postupcima donošenja navedenih odluka povrijeđen vitalni nacionalni interes konstitutivnog bošnjačkog naroda. Naime, imajući u vidu da su osporene odluke izglasane na sjednici Narodne skupštine koja je održana 11. oktobra 2016. godine, te da su objavljene u „Službenom glasniku Republike Srpske“, broj 87/16 od 12. oktobra 2016. godine, Vijeće je utvrdilo da je Narodna skupština Republike Srpske, protivno Amandmanu LXXXII na Ustav kojim je dopunjen član 70. Ustava, propustila da osporene odluke dostavi na razmatranje Vijeću naroda Republike Srpske. Shodno tome, ovo Vijeće je utvrdilo da je propuštanjem dostavljanja osporenih odluka Vijeću naroda Repubike Srpske na razmatranje, prije objave u „Službenom glasniku Republike Srpke“, došlo do povrede vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda na jednako pravo konstitutivnih naroda u procesu donošenja odluka iz alineje 5. Amandmana LXXXII na Ustav, kojim je dopunjen član 70. Ustava

Na kraju, Vijeće je odlučilo i o meritumu zahtjeva Kluba delegata bošnjačkog naroda u vezi sa Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na sjednici održanoj 13. oktobra 2016. godine. U odnosu na ovaj zahtjev, Vijeće je donijelo odluku kojom je utvrđeno da članom 13. navedenog Zakona nije povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda. Iznoseći razloge za odluku Vijeće je istaklo, prije svega, da navodi iz obrazloženja odluke o pokretanju postupka zaštite vitalnog interesa ne ukazuju na povredu nijednog od zaštićenih prava konstitutivnih naroda utvrđenih odredbama Amandmana LXXXVII kojim je dopunjen član 70. Ustava. Pored toga, osporenom zakonskom odredbom kojom se određuje sastav Komisije za izlaganje, po ocjeni Vijeća, ne daje se prednost nekom konstitutivnom narodu u odnosu na ostale, niti se prave razlike među njima, jer se ova norma jednako odnosi na sve narode i građane u Republikci Srpskoj i njome se ne pravi razlika po nacionalnom kriteriju za članstvo u ovoj komisiji, niti pretpostavlja bilo kakvu zabranu ili nemogućnost da Bošnjaci, isto kao i pripadnici drugih naroda, ravnopravno učestvuju u konkurenciji za predsjednika Komisije, njegovog zamjenika, članove Komisije i njihove zamjenike. Takođe, ovakvo propisivanje, smatra Vijeće, ne može se dovesti u vezu sa ustavnim načelom o proporcionalnoj zastrupljenosti konsitutitvnih naroda u javnim institucijama Republike Srpske.